İş Güvenliği Uzmanlarının Endüstri 4.0 Algılarının Teknoloji Kabul Modeli (TKM) ile Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi

Onur Doğan

doi:https://doi.org/10.29329/ijiasos.2023.574.2

Original article | Open Access
International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences 2023, Vol. 7(2) 88-105

İş Güvenliği Uzmanlarının Endüstri 4.0 Algılarının Teknoloji Kabul Modeli (TKM) ile Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi

Onur Doğan

pp. 88 - 105 | DOI: https://doi.org/10.29329/ijiasos.2023.574.2

Published online: June 30, 2023 | Number of Views: 164 | Number of Download: 187

Download PDF

Abstract

Teknoloji Kabul Modeli (TKM) 1989 yılında Davis tarafından geliştirilmiş olup çoğunlukla bilgi sistemlerinin kullanılmasına yönelik çalışmalarda uygulanmaktadır. Bu çalışmada, kişisel algıların karar verme süreçlerinde, ağırlıklı istatistiksel değerlendirmesi temelinde geliştirilen ve çoğunlukla bilgi sistemlerinin kullanılmasına yönelik çalışmalarda kullanılan, 1989 yılında Davis tarafından geliştirilmiş olan Teknoloji Kabul Modeli (TKM) kullanılarak, iş güvenliği uzmanlarının teknoloji kullanımına yönelik eğilimlerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda iş güvenliği uzmanlarının Endüstri 4.0 (E4.0) teknolojilerinden algıladıkları faydanın kullanıma yönelik niyet ve kullanım davranışı üzerine etkisi, algılanan kullanım kolaylığının kullanıma yönelik niyet ve kullanım davranışı üzerine etkisi, algılanan kullanım kolaylığının algılanan fayda üzerine etkisi ve kullanıma yönelik niyetin kullanım davranışı üzerine etkisi araştırılmıştır. Çalışma kapsamında 200 iş güvenliği uzmanına ulaşılmış, ancak 32 katılımcının anketi eksik ve hatalı doldurmasından dolayı 168 katılımcının verileri dikkate alınmıştır. Toplanan verilerle SPSS programı üzerinde frekans, faktör, güvenilirlik ve regresyon analizleri yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda iş güvenliği uzmanlarının E 4.0 kapsamındaki teknolojilere yönelik algılanan faydanın, kullanıma yönelik niyet ve kullanım davranışı üzerinde, algılanan kullanım kolaylığının, algılanan fayda, kullanıma yönelik niyet ve kullanım davranışı üzerinde pozitif yönde anlamlı etkilerinin olduğu tespit edilmiştir.

Keywords: Teknoloji Kabul Modeli, İş Güvenliği Uzmanlığı, Endüstri 4.0, Algı-Davranış

How to Cite this Article

APA 6th edition
Dogan, O. (2023). İş Güvenliği Uzmanlarının Endüstri 4.0 Algılarının Teknoloji Kabul Modeli (TKM) ile Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi . International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 7(2), 88-105. doi: 10.29329/ijiasos.2023.574.2

Harvard
Dogan, O. (2023). İş Güvenliği Uzmanlarının Endüstri 4.0 Algılarının Teknoloji Kabul Modeli (TKM) ile Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi . International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 7(2), pp. 88-105.

Chicago 16th edition
Dogan, Onur (2023). "İş Güvenliği Uzmanlarının Endüstri 4.0 Algılarının Teknoloji Kabul Modeli (TKM) ile Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi ". International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences 7 (2):88-105. doi:10.29329/ijiasos.2023.574.2.

References

Akça, Y. ve Özer, G. (2012). Teknoloji Kabul Modeli’nin Kurumsal Kaynak Planlaması Uygulamalarında Kullanılması. Business and Economics Research Journal, 3(2), 70-96. [Google Scholar]
Avcı, İ. ve Yıldız E. (2021). Covid-19 Pandemi Sürecinde Uzaktan Eğitimi Kullanan Öğrencilerin Memnuniyet ve Davranışlarının Teknoloji Kabul Modeli Çerçevesinde İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(3), 814-830. [Google Scholar]
Bozkurt, İ. (2020). Teknoloji Kabul Modeli Çerçevesinde Sağlık Profesyonellerinin Yeni Tedavi Yöntemlerini Kullanma Eğilimlerinin İncelenmesi (Özel Hastane Örneği). Gevher Nesıbe Journal Of Medıcal & Health Scıences, 5(7), ss.88-100. [Google Scholar]
Çalış Duman, M. ve Akdemir, B. (2021). İşletmelerin Endüstri 4.0 Teknolojileri Kullanım Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 923-940. [Google Scholar]
Çivici, T. ve Kale, S. (2007). “Mimari Tasarım Bürolarında Bilişim Teknolojilerinin Kullanımını Etkileyen Faktörler: Bir Yapısal Denklem Modeli”. 4. İnşaat Yönetimi Kongresi Bildiriler Kitabı, 119-128. [Google Scholar]
Davis, F. (1989). A Technology Acceptance Model for Empirically Testing New and User Information Systems: Theory and Results, Doctoral Dissertation, MIT Sloan School of Management, Cambridge, MA. p.320. [Google Scholar]
Demircioğlu, M. (2006). Ulusal ve Uluslararası Hukukta İş Güvenliği Uzmanlığı (İş Güvenliği Mühendisliği/ İş Güvenliği Teknisyenliği). İstanbul: Beta Yayınları.113. [Google Scholar]
Dursun, Y. ve Kocagöz, E. (2010). Yapısal Eşitlik Modellemesi ve Regresyon: Karşılaştırmalı Bir Analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(2). [Google Scholar]
Eren, A. ve Kaya, M.D. (2017). Üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitim sistemine bakış açılarının teknoloji kabul modeli ile incelenmesi. YYÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(35), 233- 252. [Google Scholar]
Evans, P. C. and M. Annunziata (2012). Industrial Internet: Pushing the Boundaries of Minds and Machines. Retrieved from http://www.ge.com/docs/chapters/Industrial_Internet.pdf [Google Scholar]
Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara, Seçkin Yayıncılık. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sgd/issue/28889/308809 [Google Scholar]
Hu, P.J.H, Clark, T.H.K. ve Ma, W.W. (2003). Examining Technology Acceptance by School Teachers: a Longitudinal Study. Information & Management, 41, 227- 241. [Google Scholar]
Kagermann, H.; Wahlster, W., Helbig, J. (2013). Umsetzungsempfehlungen für das Zukunftsprojekt Industry 4.0. Abschlussbericht des Arbeitskreises Industry 4.0. Deutschlands Zukunft als Produktionsstandort sichern. In: Promotorengruppe Kommunikation der Forschungsunion Wirtschaft – Wissenschaft. Berlin [Google Scholar]
Kaygın, E., Zengin, Y. ve Topçuoğlu, E. (2019). Endüstri 4.0’a Akademik Bakış. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(4), 1065-1079. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiibd/issue/49762/482502 [Google Scholar]
Kılıç, S. ve Alkan, R.M. (2018). Dördüncü Sanayi Devrimi Endüstri 40: Dünya ve Türkiye Değerlendirmeleri. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 2(3), 23-49. https://doi.org/10.31006/gipad.417536. [Google Scholar] [Crossref]
Kılkış, İ. (2014). İş Sağlığı ve Güvenliği. Aysen Tokol-Yusuf Alper (Ed). Sosyal Politika (Bursa: Dora Yayıncılık). 252s. [Google Scholar]
Kılkış, İ. ve Alper, Y. (2015). 6331 Sayılı Kanun’da İş Güvenliği Uzmanlığı: Nitelikleri, Görevlendirilmeleri ve Yetkilendirilmeleri. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 5 (1), 32-67. [Google Scholar]
Ma, W.M., R. Andersson, K.O. Streith. (2005). Examining User Acceptance of Computer Technology: an Empirical Study of Student Teachers. Journal of Computer Assisted Learning, 21, 387-395. [Google Scholar]
Orhan, S. (2014) İş Güvenliği Uzmanlarının İş Güvencesi Sorunu. Emek ve Toplum Dergisi, 3(3), 71-89. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hakisderg/issue/7580/99511 [Google Scholar]
Özer, G., Özcan, M. ve Aktaş, S. (2010). Muhasebecilerin Bilgi Teknolojisi Kullanımının Teknoloji Kabul Modeli (TKM) ile İncelenmesi. Journal of Yasar University, 5(19). https://dergipark.org.tr/tr/pub/jyasar/issue/19131/203019 [Google Scholar]
Özer, P. S., Eriş, E. D. ve Özmen, Ö. N. T. (2012). Bilişim Teknolojileri Uygulamalarında Kullanım Niyetine Etki Eden Davranışsal Faktörleri Belirlemeye Yönelik Bütünleşik Bir Model Önerisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2),93-114. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuiibfd/issue/22727/242542 [Google Scholar]
Özsoylu, A.F. (2017). Endüstri 4.0. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(1), 47s. [Google Scholar]
Sambamurthy, V. and Chin, W.W. (1994). The Effects of Group Attitudes Toward Alternative GDSS Designs on the Decision‐making Performance of Computer‐Supported Groups*. Decision Sciences, 25, 215-241. [Google Scholar]
Schwab, K. (2016). Dördüncü Sanayi Devrimi. (Çev. Zülfü Dicleli). İstanbul: Optimist Yayınları. [Google Scholar]
Serçemeli, M. & Kurnaz, E. (2016). Denetimde Bilgi Teknoloji Ürünleri Kullanımının Teknoloji Kabul Modeli (TKM) ile Araştırılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45 (1),43-52. [Google Scholar]
Seyhun, S. ve Kurtuldu, G. (2020). Genişletilmiş Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında Mobil Alışveriş Uygulamalarının Benimsenmesini Etkileyen Faktörler. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi, 22(1), 599s. [Google Scholar]
Şıklar, E., Tunalı, Y. D. ve Gülcan, B. (2016). Mobil İnternet Kullanımının Benimsenmesinde Yakınsama Faktörüyle Teknoloji Kabul Modeli. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (2), 99-110. [Google Scholar]
Soylu, A. (2018). Endüstri 4.0 ve Girişimcilikte Yeni Yaklaşımlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 43-57. [Google Scholar]
T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı-İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programı İSG-KATİP. [Google Scholar]
Thangaraj, J. ve Narayanan, R.L. (2020). Industry 1.0 to 4.0: The Evolution of Smart Factories, 2018. Availableonline:https://www.researchgate.net/publication/330336790_ındustry_10_to_40_the_evolutıon_of_smart_factores (Accessed Date 03 February 2020). [Google Scholar]
Torun, N.K. ve Cengiz, E. (2019). Endüstri 4.0 Bakış Açısının Öğrenciler Gözünden Teknoloji Kabul Modeli (TKM) ile Ölçümü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 22, 235-250. [Google Scholar]
Turan, B. (2011). Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanımının Teknoloji Kabul Modeli ile İncelenmesi ve Sınıf Öğretmenleri Üzerinde Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bilecik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik. [Google Scholar]
Turan, B. ve Gürkan, H. (2014). Teknoloji Kabul Modeli ve Sınıf Öğretmenleri Üzerinde Bir Uygulama (Technology Acceptance Model and an Application on Primary School Teachers). Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(1). [Google Scholar]
Turanlı, M., Cengiz, D. T. ve Bozkır, Ö. (2012). Faktör Analizi ile Üniversiteye Giriş Sınavlarındaki Başarı Durumuna Göre İllerin Sıralanması. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 17, 45-68. [Google Scholar]
Türker, C. (2019) Tüketicilerin Yeni Teknolojileri Benimsemelerinin Teknoloji Kabul Modeli Boyutları İtibarıyla İncelenmesi: Mobil Ödeme Sistemleri Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi İşletme Anabilim Dalı Pazarlama Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. [Google Scholar]
Uyar, A. (2019). Tüketicilerin Mobil Uygulamalara İlişkin Algılarının Teknoloji Kabul Modeli ile Değerlendirilmesi. İşletme Araştırmalar Dergisi, 11(1). [Google Scholar]
Yalçın, G. & Öztürk, Z. (2018). Hastanelerde Kurumsal Kaynak Planlaması Sistemlerinin Kabulü ve Kullanımının Genişletilmiş Teknoloji Kabul Modeline Göre Değerlendirilmesi: Ankara İli Örneği. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 9 (34), 53-71. DOI: 10.5824/1309-1581.2018.4.004.x [Google Scholar]
Yıldırım, İ.E. (2017). İstatistiksel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, 3. Baskı, Ankara. [Google Scholar]
Yıldırır, S. C. & Burçin, K. (2019). Mobil Uygulama Kullanımının Benimsenmesi: Teknoloji Kabul Modeli ile Bir Çalışma. KAÜİİBFD, 10(19), 22-51. [Google Scholar]
Yılmaz, Ö. (2018). Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (3), 331-346. DOI: 10.32709/akusosbil.478718. [Google Scholar]

Volume 7 Issue 2

June 2023

All Articles