Türkiye’de 2010–2019 Yılları Arasında Eğitim Örgütlerinde Tükenmişlik Sendromu Üzerine Yapılmış Çalışmalara Yönelik Bir İçerik Analizi

Melek Güven & Adi̇l Çoruk

doi:https://doi.org/10.29329/ijiasos.2022.470.1

Original article | Open Access
International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences 2022, Vol. 6(3) 238-253

Türkiye’de 2010–2019 Yılları Arasında Eğitim Örgütlerinde Tükenmişlik Sendromu Üzerine Yapılmış Çalışmalara Yönelik Bir İçerik Analizi

Melek Güven & Adi̇l Çoruk

pp. 238 - 253 | DOI: https://doi.org/10.29329/ijiasos.2022.470.1

Published online: September 30, 2022 | Number of Views: 83 | Number of Download: 338

Download PDF

Abstract

Tükenmişlik kavramı, son yıllarda örgütsel alanda en ilgi çekici kavramlardan biri haline gelmiştir. Dünya Sağlık Örgütü’nce (WHO) uluslararası hastalıklar sınıflandırmasına alınan tükenmişlik sendromu 2020 itibariyle mesleki bir olgu olarak tanımlanmıştır. Tükenmişlik kavramı, insan merkezli mesleklerde sıklıkla bir sorun olarak incelenmiştir. Tükenmişlik hem örgütsel hem de kişisel olarak iş hayatını önemli ölçüde etkileyen bir durumdur. Bu çalışmanın amacı, 2010–2019 yılları arasında Türkiye’de eğitim kurumlarında tükenmişlik sendromu konusunda gerçekleştirilen doktora ve lisansüstü tezleri ile makaleleri incelemektir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada veriler içerik analiziyle çözümlenmiştir. Çalışma Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi sitesinden ulaşılabilen 17 doktora tezi ve 213 lisansüstü tezi ve (ULAKBİM) Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi ulaşılabilen 83 makale üzerinden yürütülmüştür. Elde edilen bulgular betimleyici analiz araçlarından frekans ve yüzde değerleriyle açıklanmıştır. Daha sonra çizelgelerle bu çalışmalar sunulmuştur. Ulaşılan temel bulgulara bakıldığında; en fazla doktora tezi 2012, 2013, 2014 ve 2019 yıllarında, en fazla yüksek lisans tezinin 2019 yılında yapıldığı ve en fazla makalenin ise 2012, 2016 ve 2018 yıllarında yayımlandığı bulunmuştur. Ulaşılan sonuçlar çerçevesinde nicel yöntemlerin en fazla kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Nitel yöntemle yapılan çalışma sayısı çok azdır. Tükenmişlik konusundaki bulguların daha kapsamlı, güvenilir ve geçerli olabilmesi için karma yöntemlerle ve nitel yöntemlerle yapılacak olan çalışmaların artırılması gerekmektedir.

Keywords: Eğitim Örgütleri, Içerik Analizi, Tükenmişlik, Tükenmişlik Sendromu

How to Cite this Article

APA 6th edition
Guven, M. & Coruk, A. (2022). Türkiye’de 2010–2019 Yılları Arasında Eğitim Örgütlerinde Tükenmişlik Sendromu Üzerine Yapılmış Çalışmalara Yönelik Bir İçerik Analizi . International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 6(3), 238-253. doi: 10.29329/ijiasos.2022.470.1

Harvard
Guven, M. and Coruk, A. (2022). Türkiye’de 2010–2019 Yılları Arasında Eğitim Örgütlerinde Tükenmişlik Sendromu Üzerine Yapılmış Çalışmalara Yönelik Bir İçerik Analizi . International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 6(3), pp. 238-253.

Chicago 16th edition
Guven, Melek and Adi̇l Coruk (2022). "Türkiye’de 2010–2019 Yılları Arasında Eğitim Örgütlerinde Tükenmişlik Sendromu Üzerine Yapılmış Çalışmalara Yönelik Bir İçerik Analizi ". International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences 6 (3):238-253. doi:10.29329/ijiasos.2022.470.1.

References

Akçamete, G., Kaner, S. ve Sucuoğlu, B. (2001). Öğretmenlerde tükenmişlik iş doyumu ve kişilik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. [Google Scholar]
Akman, T. (2019). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri ve mesleki doyumlarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi ve Sabahattin Zaim Üniversitesi Ortak Yüksek Lisans Programı, Sosyal Bilimler Enstitüsü. [Google Scholar]
Best, J. W. ve Kahn, J. V. (2006). Research in education (Tenth edition). Boston: Pearson Education. [Google Scholar]
Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar (2. baskı). Ankara: Siyasal Kitapevi. [Google Scholar]
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (13. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Google Scholar]
Demirdöğen, N. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri ile psikolojik yardım arayışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi. [Google Scholar]
Diri, M. S. (2015). Ortaokul öğretmenlerinin iş doyumlarının mesleki tükenmişlik düzeylerine etkisi (Aydın ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi. [Google Scholar]
Dünya Sağlık Örgütü (WHO). Burn-out an "occupational phenomenon": International Classification of Diseases. Erişim http://www.who.int/mental_health/evidence/burn-out/en/ [Google Scholar]
Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
Elkıran, M. E. ve Çoruk, A. (2017) Akademisyenlerin algıladıkları yıldırma (mobbing) davranışları ile yöneticilerin liderlik davranışları arasındaki ilişki. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, 86-100. [Google Scholar]
Gök, A. (2019). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki, neden ve çözüm önerilerinin belirlenerek farklı değişkenlere göre karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Burdur: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi. [Google Scholar]
Guba, E. G., ve Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication and Technology Journal, 30 (4), 233-252. [Google Scholar]
Iliman Püsküllüoğlu, E. (2015). Öğretmen görüşlerine göre lise müdürlerinin sosyal sermaye düzeyleri ile öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki (Muğla Ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi. [Google Scholar]
Işıklar, A. (2002). Lise dengi ve ilköğretim okullarındaki öğretmenlerin iş doyumu, tükenmişlik ve empatik eğilimleri arasındaki ilişkilerin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi. [Google Scholar]
Izgar, H. (2000). Okul yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri (burnout), nedenleri ve bazı etken faktörlere göre incelenmesi (Orta Anadolu örneği) (Yayımlanmamış doktora tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi. [Google Scholar]
Maslach, C. ve P. G. Zımbardo; (1982). Burnout – The cost of caring. Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey. [Google Scholar]
Maslach, C., ve Jackson, S. E. (1985). The role of sex and family variables in burnout. Sex Roles, 12 (7-8), 837–851. [Google Scholar]
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (Çev. Turan, S.). Ankara: Nobel Yayıncılık. [Google Scholar]
Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: Qualitative data analysis (Second edition). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, Inc. [Google Scholar]
Orhan, U. ve Mavi Doğru, G. (2018). Türkiye’de devlet üniversitelerinde çalışan akademisyenlerde tükenmişliğin incelenmesi: Nitel içerik analizi. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 71, 427-441. [Google Scholar]
Sürgevil, O. (2006). Çalışma hayatında tükenmişlik sendromu. Ankara: Nobel [Google Scholar]
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. baskı). Ankara: Seçkin Yayınları [Google Scholar]

Volume 6 Issue 3

September 2022

All Articles