International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences
Abbreviation: IJIASOS | ISSN (Print): 2602-4802 | ISSN (Online): 2602-4500 | DOI: 10.29329/ijiasos

Original article    |    Open Access
International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences 2022, Vol. 6(2) 59-80

Kadın İstihdamının Sosyal Güvenlik Kurumu Prim Gelirleri Üzerindeki Etkisi: Türkiye için Ekonometrik Bir Analiz

Duygu Küçükşahi̇n & Ali Kemal Nurdoğan

pp. 59 - 80   |  DOI: https://doi.org/10.29329/ijiasos.2022.458.2

Published online: June 30, 2022  |   Number of Views: 83  |  Number of Download: 321

Download PDF

Abstract

Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi sürdürülebilir bir finansman yapısına sahip değildir. Sistem sürekli açık vermektedir. Sosyal güvenlik sistemi açıkları bütçeden yapılan transfer ile kapatılmakta ve cari açık üzerinde önemli bir etki yaratmaktadır. Aslında temel mantık, sistemin gelirleri ile giderlerinin eşitlenmesi gerektiğidir. Gelir kaynakları içerisinde en önemli olanı ise prim gelirleridir. Bu doğrultuda sağlam bir finansman yapısı oluşturulabilmesi için prim gelirlerinin artırılması gerekmektedir.

Çalışmanın amacı; Türkiye’de 1988-2020 yılları arasında sosyal güvenlik prim gelirleri ve kadın istihdam sayıları arasında bir ilişki olup olmadığını incelemektir. İlişkiyi test etmek için Engle Granger Eşbütünleşme Testi ve Toda-Yamamato Nedensellik analizi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; kadın istihdam oranlarının, Sosyal Güvenlik Kurumu prim gelirleri üzerinde pozitif bir etkisi olduğu bulunmuştur ve bu iki değişken arasında uzun dönemli bir ilişki vardır. Ayrıca kadın istihdam oranlarından prim gelirlerine bir nedensellik ilişkisi mevcuttur. Kadın istihdamının artırılması sosyal güvenlik sisteminin prim gelirlerini artıracak ve sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğine katkı sağlayacaktır. Bu sebeple kadın istihdamının önündeki engelleri kaldıracak politikalara ihtiyaç bulunmaktadır.

Keywords: Kadın İstihdamı, Sosyal Güvenlik Primi, Zaman Serisi

How to Cite this Article

APA 6th edition
Kucuksahi̇n, D. & Nurdogan, A.K. (2022). Kadın İstihdamının Sosyal Güvenlik Kurumu Prim Gelirleri Üzerindeki Etkisi: Türkiye için Ekonometrik Bir Analiz . International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 6(2), 59-80. doi: 10.29329/ijiasos.2022.458.2

Harvard
Kucuksahi̇n, D. and Nurdogan, A. (2022). Kadın İstihdamının Sosyal Güvenlik Kurumu Prim Gelirleri Üzerindeki Etkisi: Türkiye için Ekonometrik Bir Analiz . International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 6(2), pp. 59-80.

Chicago 16th edition
Kucuksahi̇n, Duygu and Ali Kemal Nurdogan (2022). "Kadın İstihdamının Sosyal Güvenlik Kurumu Prim Gelirleri Üzerindeki Etkisi: Türkiye için Ekonometrik Bir Analiz ". International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences 6 (2):59-80. doi:10.29329/ijiasos.2022.458.2.
References
  1. Acar, İ., Kitapçı İ., (2008). Sosyal Güvenliğin Demografik Boyutu: Türkiye’deki Emeklilik Sistemindeki Değişim. Maliye Dergisi, 154, 77-98. [Google Scholar]
  2. Ak, M. Z., Cicioğlu, Ş., (2006). Sosyal Güvenlik Sistemin Yeniden Yapılandırılması Gereği ve Reform Paketi. E-Akademi Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi, Sayı 54. [Google Scholar]
  3. Aksoy, N., Felek, Ş., Yayla, N., Çeviş, İ., (2019). Türkiye’ de Kadın İstihdamı ve Etkileyen Faktörler. Journal of Management and Economics Research, 17(3), 146-163. [Google Scholar]
  4. Alparslan, A. M., Tunç, H., (2009). Mobbing Olgusu ve Mobbing Davranışında Duygusal Zekâ Etkisi. SDÜ Vizyoner Dergisi, 1(1), 146-159. [Google Scholar]
  5. Alper, Y., (2012). Sosyal Güvenlik Reformu ve Finansmanla İlgili Beklentiler. Sosyal Güvenlik Dergisi, 1(1), 7-47. [Google Scholar]
  6. Alper, Y., Değer Ç., Sayan, S., (2012). 2050’ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim: Sosyal Güvenlik (Emeklilik) Sistemine Bakış. TÜSİAD Yayınları, Yayın No: TÜSİADT/2012-11/535 [Google Scholar]
  7. Arıcı, K., (2011). Sosyal Sigorta Sisteminin Kara Deliği: Sigortalı Sayılmayanlar Düzenlemesi. Sosyal Güvenlik Dergisi, Sayı:1, 48-61. [Google Scholar]
  8. Aydın, F., Erdem, E., (2014). The Effect of Women’s Employment on Competitiveness And Economic Growth: A Comparison of Turkey and the Most Competitive Countries. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (44), 59-71. [Google Scholar]
  9. Aydın, F.F., (2011). Kadın İstihdamının Rekabet Gücü ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye ile Rekabet Gücü En Yüksek Ülkelerin Karşılaştırılması. Doktora Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. [Google Scholar]
  10. Aydın, M., (2011). İstihdam Politikaları Açısından İŞKUR’un Eğitim Programları: Yalova İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. [Google Scholar]
  11. Aydın, U., (2020). Covid-19 Pandemisi; İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Alanında Yarattığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri. İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(2), 181-214. [Google Scholar]
  12. Baliamoune, M., (2007). Gender Inequalıty And Growth In Sub-Saharan Africa And Arab Countries. Internatıonal Centre For Economic Research, pp: 2-27. [Google Scholar]
  13. Bedük, A., (2005). Türkiye’de Çalışan Kadın ve Kadın Girişimciliği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 3(12), 106-117. [Google Scholar]
  14. Bulut, H.G., (2018). Türkiye'de Sosyal Güvenlik Kurumunun Finansman Sorunları: Tahsilat Sisteminin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Kırklareli: Kırklareli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. [Google Scholar]
  15. Bulut, M., (2019). Türkiye’de Sosyal Güvenliğin Finansmanında Devlet Katkısı Uygulaması ve İstatistiksel Görünüm. Sayıştay Dergisi, 30 (115), 83-108. [Google Scholar]
  16. Bulutay, T., (2000). Kadın İstihdamı, İstihdam ve Eğitim Projesi İşgücü Piyasası Bilgisi, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayını, Ankara. [Google Scholar]
  17. Bülbül, D., Karadeniz, H., (2004). Vergi ve Sigorta Prim Aflarının Kayıtdışı Ekonomi Üzerine Etkisi. Türkiye’de Vergi Kayıp ve Kaçakları, Önlenmesi Yolları, 19. Türkiye Maliye Sempozyumu, 10-14 Mayıs, Uludağ Üniversitesi, Antalya, 801- 812. [Google Scholar]
  18. Canbay, T., Demir, M., (2013). Türkiye’ de Sosyal Güvenlik Açıkları ve Sosyal Güvenlik Ahlakı. Yönetı̇m ve Ekonomı̇, 20 (2), 303-315. [Google Scholar]
  19. Cirit Bayar, B., Varıcı, İ., (2021). SGK Prim Teşviklerinin SGK Denetmenlerinin Bakış Açıları ile Analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24(2), 352-367. [Google Scholar]
  20. Cural, M., (2016). Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin Mali Yapısı ve Sisteme Yapılan Bütçe Transferlerinin Ekonomik Yansımaları, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2), 693-706. [Google Scholar]
  21. Çavuş, Ö.H., (2017). Sosyal Güvenlik Sisteminin Denetim Yapısı ve Denetim Birimleri. Yönetı̇m ve Ekonomı̇, 24 (2), 523-542. [Google Scholar]
  22. ÇSGB., (2014). Ulusal İstihdam Stratejisi (2014-2023) ve Eylem Planları (2014-2016). Ankara [Google Scholar]
  23. Demir, M., (2015). Sosyal Güvenlik Kurumunun Özerklik Sorunu. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 16. ÇEEİ Kongresi Özel Sayısı, 173-190. [Google Scholar]
  24. Demir, M., Canbay, T., (2013). Türkiye'de Sosyal Güvenlik Açıklarının Azaltılmasında Denetimin Önemi (Manisa İli Örneği). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (3), 451-467. [Google Scholar]
  25. Demirbilek, S., (2007). Cinsiyet Ayrımcılığının Sosyolojik Açıdan İncelenmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44 (511), 12-27. [Google Scholar]
  26. Egeli, H., (2009). Parafiskalite ve Parafiskal Yükümlülükler. İzmir: Altın Nokta Yayınları. [Google Scholar]
  27. Egeli, H., Özen, A., (2009). Türkiye’de Sosyal Güvenlik Sisteminin Yeniden Yapılandırılmasına Yönelik Reform Sürecinin Değerlendirilmesi. Mevzuat Dergisi, Sayı: 142. [Google Scholar]
  28. Eğilmez, M, Kumcu, E., (2011). Ekonomi Politikası Teori ve Türkiye Uygulaması. İstanbul: Remzi Kitabevi. [Google Scholar]
  29. Elbir, N., (2021). Çalışanların Covid-19 Hastalığına Yakalanmalarının Sosyal Sigortalar Hukuku Bakımından Sonuçlar. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 18 (1), 67-116. [Google Scholar]
  30. Erdoğan, S., Yaşar, S. (2018). Türkiye’de Kadın İstihdamının Gelişimi: Konya- Karaman Örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20 (34), 18-28. [Google Scholar]
  31. Goldin, C., (1986). The Female Labor Force and American Economic Growth 1890- 1980. University of Chicago Press, pp: 557-604 [Google Scholar]
  32. Gökbayrak, Ş., (2010).  Türkiye’de Sosyal Güvenliğin Dönüşümü. Çalışma ve Toplum, 2010/2. 141-162. [Google Scholar]
  33. Gökbunar, A. R., Koç, Ö.E., (2009). Demografik Değişimlerin Sosyal Güvenlik Kurumlarına Etkisi ve Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumlarının Mali Yapısının Analizi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 15-34. [Google Scholar]
  34. Greenhaus, H. J., Powell N.G., (2003). When Work And Family Collide: Deciding Between Competing Role Demands”, Organizational Behavior And Human Decision Processes, 90(2), March. [Google Scholar]
  35. Gümüş, E., (2010). Türkiye’de Sosyal Güvenlik Sistemi: Mevcut Durum, Sorunlar ve Öneriler. SETA Analiz, 24, 1-24. [Google Scholar]
  36. Işık Erol, S., (2014). Türkı̇ye’de Sosyal Güvenlı̇k Sı̇stemı̇nı̇n Sorunları ve Sosyal Güvenlı̇k Ahlâkı. Kamu-İş, 13(3), 37-70. [Google Scholar]
  37. Işık Erol, S., (2021). Türk Sosyal Güvenlı̇k Sı̇stemı̇nde Denetı̇m. Ankara: İksad Yayınları. [Google Scholar]
  38. İnce, F., Nurdoğan, A.K., Bayar H.T., (2021). Covıd-19 Krizinin Sağlık Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmeler Üzerindeki Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12 (30), 434-448. [Google Scholar]
  39. İnce, M., (2011). Kadın Eğitiminin Ekonomik Büyümedeki Rolü: Türkiye Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (26), 227-238. [Google Scholar]
  40. İştar Işıklı E., (2020). Sosyal Güvenlik Ahlakı. Ankara: Akademisyen Basımevi. [Google Scholar]
  41. İştar Işıklı, E., Evlice, E., (2019). Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Aktif/ Pasif Sigortalı Dengesinin İncelenmesi. Toplum Bilimleri Dergisi, Sayı: 25. 169-189. [Google Scholar]
  42. Karaaslan, E., (2010). Kayıt Dışı İstihdam ve Neden Olduğu Mal Kayıplarının Bütçe Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği. Mali Hizmetler Derneği Yayın No:7. [Google Scholar]
  43. Karakoyun, Y., (2007). Esnek Çalışma Yoluyla Kadınların İşgücüne Katılım Oranının ve İstihdamının Artırılması: İŞKUR’ un Rolü. Uzmanlık Tezi, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü. [Google Scholar]
  44. Kasa, H., Alptekin, V., (2015). Türkiye’de Kadın İşgücünün Büyümeye Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi,18(1),1-24. [Google Scholar]
  45. Kavak, Y., (2007). Eğitim, İstihdam ve İşsizlik İlişkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 21-26. [Google Scholar]
  46. Kavi, E., (2006). İşgörenler Açısından Örgüt Kültürünün Motivasyona Etkisi (Özel Finans ve Bankacılık Sektöründe Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi. [Google Scholar]
  47. Kılıç, D., Öztürk, S., (2014). Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı Önündeki Engeller ve Çözüm Yolları: Bir Ampirik Uygulama. Amme İdaresi Dergisi, Cilt 47, Sayı 1, 107-130. [Google Scholar]
  48. Kılınç, N.Ş., (2015). Küresel Eği̇li̇mler Çerçevesi̇nde Kadin İsti̇hdamı. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 4(9), 120-135. [Google Scholar]
  49. Kitapçı, İ., (2007). Sosyal Devlet Işığında Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin Sorunları ve Reform Arayışları. Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. [Google Scholar]
  50. Klasen, S., (2000). Does Gender Inequality Reduce Growth and Development? Evidence from Cross-Country Regressions.  Sonderforschungsbereich 386, Paper 212, pp: 1-39. [Google Scholar]
  51. Koray, M., (1992). Çalışma Yaşamında Kadın Gerçekleri”, Amme İdaresi Dergisi, 25(1), 93-122. [Google Scholar]
  52. Korkusuz, A.Y., (2020). Çalışma Hayatında COVID-19 Pandemisine Maruz Kalanların Sosyal Güvenlik Açısından Değerlendirilmesi.  Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (2), 2020, 673-693. [Google Scholar]
  53. Kurt, R., (2007), Sosyal Güvenlik Açıkları İle SSK Prim İndiriminin Ekonomiye Etkileri. Mali Çözüm Dergisi, Sayı:84, 241-248. [Google Scholar]
  54. Mackinnon, J.G., (1996). Numerical Distribution Functions For Unit Root And Cointegration Tests. Journal Of Applied Econometrics, 11, 601–618. [Google Scholar]
  55. Nurdoğan, A.K., (2020). Sosyal Sigorta Prim Teşviklerinin Sosyal Güvenlik Kurumu Prim Gelirlerine Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz, Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 81-106. [Google Scholar]
  56. Oral, A.İ., (2002).  Dünya’da ve Türkiye’de Sosyal Sigortalar Kapsamında Sağlık Sigortaları Uygulamaları, Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1331, Eskişehir. [Google Scholar]
  57. Özdemir, B. S., (2016). Kadın İstihdamının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. [Google Scholar]
  58. Özşuca, Ş.T., Gökbayrak, Ş., (2012). Sosyal Güvenlik Sistemlerinde Uyum Sorunu ve Denetim Mekanizmalarında Etkinliğin Sağlanması. Sosyal Güvenlik Dergisi, 2(2), 49-83. [Google Scholar]
  59. Öztürk, K.N., Nurdoğan, A.K., (2021). İşgücü Pi̇yasasinda Kadinlara Yöneli̇k Ayrimcilik Ve Eşi̇tsi̇zli̇ği̇n Önlenmesi̇nde Sosyal Güvenli̇k Si̇stemi̇ni̇n Etki̇si̇. Fırat Üniversitesi. İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5 (2), 141-165. [Google Scholar]
  60. Parlaktuna, İ., (2010). Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılığın Analizi. Ege Akademik Bakış, 10 (4), 1217-1230. [Google Scholar]
  61. Perron, P., (1990). Testing For A Unit Root In A Time Series With A Changing Mean. Journal Of Business And Economic Statistics, 8, 153-162. [Google Scholar]
  62. Petersson, B., Mariscal, R., Ishi, K., (2017). Women Are Key For Future Growth: Evidence From Canada, IMF Working Paper, WP/17/166, July 2017 [Google Scholar]
  63. SGK., (2013). Reformun Yansımaları ve Teşvik Uygulamaları. [Google Scholar]
  64. Talas C., (1997). Toplumsal Politika, Ankara: İmge Kitabevi. [Google Scholar]
  65. Tam, H., (2011). U-Shaped Female Labor Participation with Economic Development: Some Panel Data Evidence. Economics Letters, 110(2): 140-142. [Google Scholar]
  66. Tansel, A., (2001). Economic Development and Female Labour Force Participation in Turkey: Time-Series Evidence and Cross-Province Estimates. Ankara: Middle East Technical University, Department of Economics. [Google Scholar]
  67. Tansöker, R L., (2017). Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamın Vergi Takozu Açısından Değerlendirilmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(30), 309-334. [Google Scholar]
  68. Tarı, R., (2018). Ekonometri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları. [Google Scholar]
  69. Taş, Y., (2019). Türkiye’de Kadın İş Gücünün Görünümü ve Büyümeye Etkisi (2008- 2018). Yüksek Lisans Tezi. Konya:.KTO Karatay Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. [Google Scholar]
  70. Tiryaki, D., (2018). Türkiye’de Kadın İstihdamında Karşılaşılan Sorunları Gidermeye Yönelik Politikalar. Yüksek Lisans Tezi. Kırklareli: Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. [Google Scholar]
  71. Toda, H.Y., Yamamoto, T., (1995). Statistical Inference In Vector Auto Regressions With Possibly Integrated Processes, Journal Of Econometrics, 66(1-2), 225-250. [Google Scholar]
  72. Toparlak, E., (2018). Türkiye’de Sosyal Güvenlik Açıklarının Bütçe Üzerindeki Yükünün Değerlendirilmesi1. ICPESS 2018 PROCEEDINGS Volume 2: Economic Studies, 587-595. [Google Scholar]
  73. Türker, N., (1997). Konaklama İşletmelerinde Cinsel Taciz ve Cinsiyet Ayırımı. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 74-76. [Google Scholar]
  74. Tütüncü, A., Zengin, H., (2020). E7 Ülkelerinde Kadın İstihdamı ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16(1), 1-16. [Google Scholar]
  75. Yaman, Y., (2020). Emeklı̇lı̇k Sı̇stemı̇nde Yapısal Dönüşümün Zorunluluğu: Kademelı̇ Yaş Artışı. Emek ve Toplum, Dergisi, 9(25), 470-491. [Google Scholar]
  76. Yıldırak, N., Gülçubuk, B., Gün, S., Olhan, E., Kılıç., M. (2003). Türkiye’de Gezici ve Geçici Kadın Tarım İşçilerinin Çalışma ve Yaşam Koşulları ve Sorunları, Tarım-İş Yayınları, Ankara. [Google Scholar]
  77. Yıldırım, H., (2012). Türkiye’de 2001’den Günümüze Kayıt Dışı Ekonominin Sosyal Güvenlik Kurumu Açıkları Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. [Google Scholar]
  78. Yüksel Oktay, E., (2015). Türkı̇ye’nı̇n ve Dünyanın Ortak Sorunu: Kadına Şı̇ddet. Akademik Araştırmalar Dergisi, Sayı 64, 57-118. [Google Scholar]
  79. Yürekli S., (2020). Çalışma Hayatında Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Etkileri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, COVID-19 Hukuk Özel Sayısı, 34-61. [Google Scholar]
  80. Zeren, F., Savrul, B., (2018). Kadınların İşgücüne Katılım Oranı, Ekonomik Büyüme, İşsizlik Oranı ve Kentleşme Oranı Arasındaki Saklı Koentegrasyon İlişkisinin Araştırılması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(30), 87-103. [Google Scholar]
Meta
Vol. 6 (2)
Download
Metric
History
Related

Volume 6 Issue 2

June 2022

All Articles
Copyright © 2012 - 2024 International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences.
Pen Academic Publishing is a trademark of THDSoft.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY-NC-ND
Electronic Journal Management System. This software was developed in Türkiye. ejournal.gen.tr
Pen Academic Publishing General Publication Policy: