International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences
Abbreviation: IJIASOS | ISSN (Print): 2602-4802 | ISSN (Online): 2602-4500 | DOI: 10.29329/ijiasos

Original article    |    Open Access
International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences 2018, Vol. 2(2) 94-122

Dünya Bankası'nın İdeolojik Kökenlerinin Soğuk Savaş Dönemi Başlangıcında Türkiye'ye Yansımaları: 6326 Sayılı Petrol Kanunu

Özlem Küçük

pp. 94 - 122   |  DOI: https://doi.org/10.29329/ijiasos.2018.149.2

Published online: September 14, 2018  |   Number of Views: 414  |  Number of Download: 998


Abstract

Esas amacı,uluslar arası sermayenin önündeki engelleri kaldırmak ve yabancı yatırımları teşvik etmek olan Dünya Bankası’nın tarihsel süreçte kuruluş felsefesini oluşturan unsurları anlayabilmek için Birleşik Amerika’nın Açık Kaçınılmaz Yazgı (Manifest Destiny) anlayışını, Açık Kapı (Open Door Policy) politikasını ve misyonerlik faaliyetlerini, Woodrow Wilson’ın kurucusu olduğu Milletler Cemiyeti’ni, Wilson Prensipleri’nin  2 ve 3. Maddelerini incelemek gerekir.  1913 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı seçilen, Woodrow Wilson, 1918’de, tüm dünyaya, “kalıcı barış, demokrasi, özgürlük, insan hakları, serbest piyasa ekonomisi, ulusların kendi kaderini belirleme hakkı ve hukukun üstünlüğüne dayalı” yeni bir uluslar arası sistem vadediyordu. 1914 yılında başlayan komünizm-kapitalizm savaşında, Wilson, Lenin’in Barış Kararnamesi karşısında Wilson Prensipleri’ni açıkladı. “Wilson Prensipleri” ile Birleşik Amerika Başkanı Wilson’ın ilan ettiği 14 nokta da “eşit rekabet koşulları” ile ticaret engellerinin kaldırıldığı bir ekonomik sistem öngörülüyordu. O dönem Amerika, “eşit rekabet koşulları” ile Birleşik Krallığının sahip olduğu dış pazarlara ve hammadde kaynaklarına ulaşmadaki rekabet üstünlüğünün kalkmasını ve Amerika’ya eşit koşulların sağlanmasını istiyordu. Böylece, İkinci Dünya Savaşı sürerken A.B.D ekonomik, sosyal ve siyasal bir uluslararası yapılanmayı da yukarıda belirtilen politikaların uzantısı şeklinde planlamıştır. Birleşik Amerika’nın öncülüğünde Birleşmiş Milletler sistemi kurulmuş , Dünya Bankası ve IMF gibi uluslar arası finans kuruluşları, dünya ekonomisinde piyasa kurallarının işlemesini sağlayacak amaç ve hedeflerle donatılmışlardı.  Böylelikle, Amerikan sermayesinin önündeki tüm engellerin aşılmasında ve gelişmekte olan ülkelerin hammadde kaynaklarına ve pazarlarına ulaşılmasında Dünya Bankası görevlendirilmiştir. Nitekim, Dünya Bankası’nın ideolojik yapısı, 1950’li yıllarda Türkiye için hazırlanan Barker Raporu’nda belirginleşiyordu. Demokrat Parti hükümeti Barker Raporu  doğrultusunda, “Petrol Kanunu” ve “Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu”nu çıkarmış,  böylece, Türkiye’nin İvedili Sanayi Kalkınma Planı dönüşürken,  Pazar ekonomisine dayalı bir ekonomik yapının mihenk taşları atılıyordu.

Keywords: Dünya Bankası, Barker Raporu, Açık Kapı Politikası, Petrol Kanunu


How to Cite this Article

APA 6th edition
Kucuk, O. (2018). Dünya Bankası'nın İdeolojik Kökenlerinin Soğuk Savaş Dönemi Başlangıcında Türkiye'ye Yansımaları: 6326 Sayılı Petrol Kanunu. International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 2(2), 94-122. doi: 10.29329/ijiasos.2018.149.2

Harvard
Kucuk, O. (2018). Dünya Bankası'nın İdeolojik Kökenlerinin Soğuk Savaş Dönemi Başlangıcında Türkiye'ye Yansımaları: 6326 Sayılı Petrol Kanunu. International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 2(2), pp. 94-122.

Chicago 16th edition
Kucuk, Ozlem (2018). "Dünya Bankası'nın İdeolojik Kökenlerinin Soğuk Savaş Dönemi Başlangıcında Türkiye'ye Yansımaları: 6326 Sayılı Petrol Kanunu". International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences 2 (2):94-122. doi:10.29329/ijiasos.2018.149.2.

References
  1. Albayrak, M.(2004). Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası’nın Hazırladığı İlk Raporun (1951)Demokrat Parti Hükümetlerininin Politikalarına Etkileri, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt:20, Mart 2004. Sayı: 58: s.129-167. [Google Scholar]
  2. Akçay, E., Akbal, Ö. (2013). ABD Güvenlik Politikasında Söylem ve Pratik, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt:11, Sayı:22: s.7-29  [Google Scholar]
  3. Aydın, M. (2006). Amerikan Protestan Misyonerlerinin Ermeniler Arasındaki Faaliyetleri ve Bunun Osmanlı-Amerikan İlişkilerine Etkisi, XV. Türk Tarih Kongresi, Ankara. [Google Scholar]
  4. Akgün S.K. (2015). Amerikan Kaynaklarından Kurtuluş Savaşı Başında Ermenilerle İlgili Gelişmeler, Ermeni Araştırmaları, Sayı:50:s.13-86. [Google Scholar]
  5. Armaoğlu,  F. (2017).20.Yüzyil Siyasi Tarihi, Genişletilmiş 23. Baskı,Timaş Yayınları.  [Google Scholar]
  6. Akyol, S. (2009). Birikimin Toplumsal Yapısı Yaklaşımından Hareketle Türkiye’de (1945-2005) Sermaye Birikiminin Toplumsal Yapısının İncelenmesi, Gazi Üniversitesi, İktisat Anabilim Dalı, Doktora Tezi,  Ankara. [Google Scholar]
  7. Bağlan , A. (2014). 1950-1960 Dönemi Türkiye-ABD İlişkileri, Yüksek Lisans Tezi, Ufuk Üniv. Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı, Ankara. [Google Scholar]
  8. Bakırtaş, İ.,Haydaroğlu, C.(2015). Orta Doğu Petrollerinin Politik Ekonomisi, s.279-304,www.ayk.gov.tr./BAKIRTAŞ-İbrahim-HAYDAROĞLU-Ceyhun…. [Google Scholar]
  9. Bayramoğlu, S.(2004), Yönetişim ve Demokrasi İlişkisinde Siyasal İktidar Sorunu: Türkiye’de Bağımsız Düzenleyici Kurumlar, Ankara Üniversitesi, Kamu Yönetimi ve Siyaset Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara. [Google Scholar]
  10. Baytal, Y. (2007). Demokrat Parti Dönemi Ekonomi Politikaları, Ankara Üniversitesi, Türk İnkilâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 40:s.545-567. [Google Scholar]
  11. Bozdağlıoğlu, Y. Özen, Ç. (2004). Liberalizmden Neoliberalizme Güç Olgusu ve Sistemik Bağımlılık, Uluslararası İlişkiler SSCI, Cilt:1, Sayı:4: s.59-79.  [Google Scholar]
  12. Boztaş, A. (2014) Wilson İlkeleri’nin Türk Dış Politikasına Yansımaları, Akademik Bakış Dergisi, Cilt:7, Sayı;14; s.163-176. [Google Scholar]
  13. Bryson, Thomas. A. (2008).Türkiye’de Bir Açık Kapı Diplomatı : Amiral Mark L.Bristol, Çeviren : Aytunç Ülker, Tarih Okulu Dergisi, Sayı ; 1:s.105-128. [Google Scholar]
  14. Chachage, S.L.(2005). Dış Yardım ve Afrika’nın Kalkınması, Çev: Gökhan Civciğer, 1.Uluslararası Türk-Afrika Kongresi Tebliği, İstanbul. [Google Scholar]
  15. Çelik, M. (2015). Kendi Geleceğini Belirleme İlkesi ve Bağımsızlık Hakkı, Ankara Barosu Dergisi, 2015/2. [Google Scholar]
  16. Çoşar, N.(2003). Türkiye Sınai Kalkınma Bankası ve Sanayileşme,https://www.researchgate.net/publication/323749095. [Google Scholar]
  17. Değirmencioğlu, İ.B.(2007). Rakipsiz Kalan Güç Kendini Yok Eder-ABD İmparatorluğu, Güvenlik Stratejileri Dergisi, Sayı:6:s.71-92. [Google Scholar]
  18. Erdal, S.(2012). Küreselleşme Sürecinde Refah Devleti Uygulamaları Açısından İsveç Modelinin Değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Maliye Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İzmir. [Google Scholar]
  19. Erdem, B.N.(2016). Amerikan Hegemonyasının İdeolojik Boyutunun Türkiye’deki Kitlesel Gazetecilik Anlayışı Üzerinden Değerlendirilmesi, 1950-1955, Global Media Journal TR, Edition, 6(2),  [Google Scholar]
  20. Engel, Susan N. (2007).The World Bank and the post-Washington Concensus in Vietnam and Indonesia, University of Wollongong, Sanat Fakültesi, Tarih ve Politika Okulu, Doktora Tezi. [Google Scholar]
  21. Güler, Y (2004) İkinci Dünya Harbi Sonrası Türk Amerikan İlişkileri, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, Cilt :5, Sayı : 2:s.209-224. [Google Scholar]
  22. Gönüllü, G. (2017). Uluslararası Zirvelerin ve Bildirgelerin Dünya Bankası’nın Değişen Çevre Politikalarına Etkisi, Amme İdaresi Dergisi, Cilt:50,  Sayı:3: s.153-182. [Google Scholar]
  23. Göz, D.(2009).  Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Türkiye, Çukurova Üniversitesi, İktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana. [Google Scholar]
  24. Hatipoğlu, O. (2015), SiyasetAmerikan Yönetim Düşüncesinin Doğuşu, Ankara Üniversitesi, Doktora Tezi, Ankara. [Google Scholar]
  25. Haykır, Y. Özkan, D. (2017). 6326 Sayılı Petrol Kanunu ve Demokrat Parti Dönemi Petrol Politikası, Sutad, (41):s.251-269. [Google Scholar]
  26. Hülagü, M.M. (2007). Osmanlıdan Cumhuriyet'e, Misyoner, Ermeni, Terör ve Amerika Dörtgeninde Türkiye, Journal of Islamic Research; 20(4):s.429-450. [Google Scholar]
  27. Işık, R. (2010). 1820-1950 Yılları Arasında Suriye ve Lübnan’da Protestan Misyonerlerinin Kadınlara Yönelik Faaliyetleri, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15:2, s.167-187. [Google Scholar]
  28. İzmir, B.(2015).Türk-Amerikan İlişkileri Bağlamında Türk Kamuoyunda John F.Kennedy Algısı, ANKARA Üniversitesi, Türk İnkilâp Tarihi Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  29. Karacaoğlan, Ç. (2011).Yabancı Sermayeli Bankaların Türk Bankacılık Sektörüne Girişi, , Kadir Has Üniversitesi, İşletme Programı, Yüksek Lisans Tezi İstanbul. [Google Scholar]
  30. Karaçay, H. (2016). “Bretton Woods Kuruluşları, New York Uzlaşısı ve Yoksullukla Mücadele Politikaları, Hacettepe Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:34, Sayı:1:s.93-114. [Google Scholar]
  31. Kargı, V.(tarih yok). Neoliberalizmin Krizi.  [Google Scholar]
  32. Yılmaz, S.ABD Hegemonyası, http://www.acedemia.edu/7647483/ABD_HegemonyasıKaya, S.(2002).Dünya Bankası ve Türkiye, Sayıştay Dergisi Sayı;  46-47, s.3-42.   [Google Scholar]
  33. Kaymak, M. (2016). Hegemonya Tartışmaları Işığında İngiliz ve Amerikan Hegemonyaları: Yönlendirici Hegemonyadan Kural Koyucu Hegemonyaya, Hacettepe Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 34, Sayı :1;s.63-92. [Google Scholar]
  34. Kılınç, A.(2013). Türkiye Cumhuriyeti’nin “Kuruluş” Sürecinde (1923-1950) Kentsel Politikalar,  İnönü Üniversitesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Doktora Tezi. Malatya. [Google Scholar]
  35. Kılınç, D. (2008). Self Determinasyon İlkesinin Azınlıklar Açısından Değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.XII, Sayı:1-2;s,949-982. [Google Scholar]
  36. Kırlı, D.D. 82004).  Çok Taraflı Yatırım Garanti Kuruluşu (MIGA) ve Yabancı Yatırımcıların Politik Risklere Karşı Korunması, Ankara Üniversitesi, Özel Hukuk Anabilim Dalı,  Yüksek Lisans Tezi, Ankara. [Google Scholar]
  37. Kızılkaya,  E. (2002). Self Determinasyon İlkesi, Konya Barosu Dergisi, Sayı :27; s.44-49. [Google Scholar]
  38. Arsava,F.(2012). Uluslararası Hukukta Güç ve Hukuk İlişkisi, TAAD, Yıl:3, Sayı:10: s.351-380. [Google Scholar]
  39. Kissinger Hendry, Diplomasi, Çev., İbrahim H.Kurt., İş Bankası Kültür Yayınları, 2.Baskı, Mart 2000. [Google Scholar]
  40. Kütükçü, M.Akif. (2004). Uluslararası Hukukta Self-Determinasyon Hakkı ve Türk Cumhuriyetleri, dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/download/709/661 [Google Scholar]
  41. Lake, D.A. (2014). Britanya ve Amerikan Hegemonyasının Karşılaştırılması: Gerileme Çağı Üzerine Bazı Dersler, Çev.: Mehmet Zeki Ak ve Ünsal Ozan Kahraman, Bilgi (28),s.122-138. [Google Scholar]
  42. Levent, S.(2009), Cumhuriyet Gazetesine Göre İkinci Dünya Savaşı Öncesi Türk Basınında Japonya, Ankara Üniversitesi, Japon Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. [Google Scholar]
  43. Mert, A. (2008). IMF ve Dünya Bankası Su Politikaları, Çok Uluslu Şirketlerin Türkiye’deki Uygulamaları, TMMOB 2.Su Politikaları Kongresi’nde sunulan bildiri, Ankara. [Google Scholar]
  44. Neu, D., Ocampo, E. (2007). Doing missionary work: The World Bank and the diffusion of financial practies, Critical Perspectives on Accounting 18, 363-389. [Google Scholar]
  45. Oğuz, M.C. (2017).ABD’de Progressivism Hareketi ve Woodrow Wlison’ın Kurucu Babalara İsyanı, Amme İdaresi Dergisi, Cilt:50, Sayı:1:s.1-25 [Google Scholar]
  46. Özdemir, A. (2014).“Petrolün Birinci Dünya Savaşındaki Yeri ve Savaş Sonrası Düzenlemelere Etkisi”, 1914’den 2014’e 100’üncü yılında Birinci Dünya Savaşı’nı Anlamak, Uluslararası Sempozyum 20-21 Kasım 2014.s.61-83. [Google Scholar]
  47. .Özer, Kadir. (1993). Yabancı Sermaye Yatırımları ve Türkiye, Gazi Ünv.End.San.Eğt.Fak.Der.Cilt:1, Sayı:1;s.123-133. [Google Scholar]
  48. Özman, M.A.Devletlerin Egemenliği ve Milletlerarası Teşekküller, http://dergiler.ankara.edu.tr/38/338//3469.pdf. [Google Scholar]
  49. Özkan, K. Milli Mücadele Dönemi, Türkiye-ABD İlişkileri, Ötüken Neşriyat. [Google Scholar]
  50. Öztürk, H.(2008). Kalkınma Bankacılığı ve Yatırım İlişkisi: Türkiye Örneğinde Bir Başarı Değerlendirmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.  [Google Scholar]
  51. Sadioğlu,U.,Öktem,M.K.(2009) Ulusal Kalkınmanın Döngüsü: Türkiye’nin Kalkınma Yönetimi Sorunsalı, Ulusal Kalkınma ve Yerel Yönetimler Kongresi Todaie Yayını No: 351; s. 83-103 [Google Scholar]
  52. Sancaktar, C. (2011). Demokrat Parti Dönemi Türk Dış Politikasına Marksist Yaklaşım, Bilge Strateji, Cilt 3, Sayı 5; S.25-98. [Google Scholar]
  53. Sandıklı, A.Kaya, E. Uluslararası İlişkiler Teorileri ve Barış, http://www.bilgesam.org/images/Dokumanlar/03-130-2014.  [Google Scholar]
  54. Savaş, N. Sağlıkta Dönüşüm Sürecinde Dünya Bankası’nın Ulusal Sağlık Mevzuatımıza Etkisi,https ://www.researchgate.net/Nazan_Savas/… [Google Scholar]
  55.  Sertel, S., Sanyürek, M.B.(2016). Demokrat Parti Dönemi Ekonomi Politikaları ve Verdor Raporu, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:9, Sayı:42:s.749-767. [Google Scholar]
  56. Soyak, A. (2003). Türkiye’de İktisadi Planlama: DPT’ye İhtiyaç Varmı?, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4(2): s.167-182. [Google Scholar]
  57. Sükan Yavuz, B.S.(1999). Fransız Arşiv Belgelerininin Işığında Chester Demiryolu Projesi, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı:24:s.527-561.   [Google Scholar]
  58. Sümer, G.(2008). Amerikan Dış Politikasının Kökenleri ve Amerikan Dış Politik Kültürü, Uluslararası İlişkiler, Cilt 5, Sayı 19: s.119-144. [Google Scholar]
  59. Şahin, İ. (2016) Lokarno ve Musul Kıskacında Türk Dış Politası, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt:5, Sayı:4. [Google Scholar]
  60. Şener, B. (2014). Uluslararsı İlişkilerde Hegemonya Olgusu ve ABD Hegemonyasının Siyasal ve Kültürel Kaynağı: “Amerikan İstisnacılığı” yada “Açık Kaçınılmaz Yazgı”, JASS, Number: 26: s.405-420. [Google Scholar]
  61. Talas, C.(1962). Plan, Kalkınma ve İktisadi Sistemler, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt:17, Sayı:3:s.1-13. [Google Scholar]
  62. Taşpınar, H. (2009). Amerika Birleşik Devletleri’nin Petrol Politikası-Ortadoğu Örneği-, Pamukkale Üniversitesi Tarih Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Denizli. [Google Scholar]
  63. Tekeli, İ. (1979). II.Dünya Savaşı Sırasında Hazırlanan “Savaş Sonrası Kalkınma Plan ve Programları”, ODTÜ. [Google Scholar]
  64. Temirkaynak, M. (2008).Yanlış Bilinç’ten Son’a Giden Yolda İdeolojinin Serüveni, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, , 2008.  [Google Scholar]
  65. Timur, T.(2002). Küreselleşmeden İmparatorluk’a 11 Eylül: Dönüm Noktası mı? Praksis, Sayı: 7:s.213-224. [Google Scholar]
  66. Uçkaç, A. (2010). Türkiye’de Neoliberal Ekonomi Politikaları ve Sosyo-Ekonomik Yansımaları, Maliye Dergisi, Sayı 158:s.422-430. [Google Scholar]
  67. Uçukoğlu, N. Neo-liberal Politikalar, Özelleştirme ve Sanayiye Etkileri, https://www.metalurji.org.tr/dergi/dergi136/d136_5973.pdf. [Google Scholar]
  68. Uslu, A. (2014). Avrupa da Erken Dönem Sosyalist Teori ve İşçi Hareketleri (1830-1840), Akademik İncelemeler Dergisi Cilt:9, Sayı:1; s.1-24. [Google Scholar]
  69. Vermeulen, J.(2015).Were Woodrow Wilson and Franklin D. Roosevelt the True Architects of the United Nations?, https://lib.urgent.be/..../RUG01-002213163_2015_001_AC...   [Google Scholar]
  70. Yanardağ, A. (2016). Birinci Dünya Savaşı’nın Başlangıcında Türk Amerikan İlişkilerinin Basına Yansıması, Ankara Üniversitesi, Türk İnkilâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı:59: s.237-261. [Google Scholar]
  71. Yayman, H.(2005). Türkiye’nin İdari Reform Politiği, , Ankara Üniversitesi, Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara. [Google Scholar]
  72. Yılmaz, A. (2012), Türkiye’de Planlama Politikası ve Yönetimi, Ankara Üniversitesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara. [Google Scholar]
  73. Yılmaz, G. (2013). Suyun Metalaşması, Evrensel Basım, İlk Basım.    [Google Scholar]
  74. Yorgun, S. (2013/4) Sosyal Politika Açısından 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, Çalışma ve Toplum, s.39: s.357-380. [Google Scholar]
  75. Yurtoğlu, N. (2014)  Demokrat Parti Dönemi Tarım Politikaları ve Siyasi, Sosyal, Ekonomik Hayata Tesirleri, Hacettepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü,Doktora Tezi, Ankara. [Google Scholar]
  76. Zapçı, F.(2013). Bir Bilgi Yönetim Sistemi Olarak Dünya Bankası, Toplum ve Hekim, Sayı: 1, Cilt:28 [Google Scholar]
  77. İnternet Kaynakları  [Google Scholar]
  78. Atatürk’ün Doğumunun 100.Yıldönümünü Kutlama Millî Komitesi Genel Sekreteri Sayın Muslih Fer’in Seminerde Yaptığı Konuşma, Atütürk Dönemi Ekonomi Politikası ve Türkiye’nin Ekonomik Gelişmesi, A.Ü.Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Türkiye Ekonomi Kurumu, Yayın No:513, 1982, Ankara [Google Scholar]
  79. Arsoy, F. Kapat Kapıyı Çocuğum Amerika Girmesin, Yeni Şafak, 02 Kasım 2017 [Google Scholar]
  80. Avar, B. Bu Gidişin Başı var Birde Sonu, 24.06.2010, Odatv [Google Scholar]
  81. (Manifest Destiny and Expansionism, file:///C:/Users/adalet/Desktop/Manifest%20Destiny%20(article%20from%20A%20People%20and%20a%20Nation).pdf) [Google Scholar]
  82. Devlet Zoruyla Ayrılıp 87 Yıl Sonra Birleştiler, Hürriyet, 02.12.1998, Dünyanın En Büyük 500 Şirketi Açıklandı, Fortune Dergisi, 21.07.2016. [Google Scholar]
  83. Dünya Bankası’na göre Rusya ekonomisinin 5 zayıf noktası, Haberus, 29.Şubat.2013 [Google Scholar]