International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences
Abbreviation: IJIASOS | ISSN (Print): 2602-4802 | ISSN (Online): 2602-4500 | DOI: 10.29329/ijiasos

Original article    |    Open Access
International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences 2024, Vol. 8(4) 141-164

Deprem Özelinde Doğal Felaketler ve Ekonomik Etkileri

Nazif Çetin

pp. 141 - 164   |  DOI: https://doi.org/10.29329/ijiasos.2024.1091.2

Published online: December 30, 2024  |   Number of Views: 3  |  Number of Download: 14


Abstract

Doğal afetler karşısında insanların çaresizliği dünya var olalı beri bilinen bir gerçektir. Afetler neticesinde ortaya çıkan kayıplar, travmalar ve ekonomik zorluklara bağlı yaşanan maddi ve manevi kayıplar ve kıtlıklar, afet yaşayan bölgelerin makus kaderi olarak görülmektedir. Özellikle depremlerin yol açtığı can ve mal kayıpları, alt yapılarda ortaya çıkan hasar, mal ve hizmet üretimindeki daralma, istihdamın düşmesi vd. makroekonomik göstergelerdeki bozulma büyük ekonomik kayıpları da beraberinde getirmektedir. Psikolojik, sosyal ve çevresel etkilerle birlikte afetlerin yaşadığı bölgeler uzun yıllar boyunca atlatılamayan sorunların da adeta habercisidir. Bu kapsamda 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve Adıyaman, Hatay, Gaziantep’te etkileri daha ağır olmak üzere toplamda 11 ilimizi etkileyen deprem felaketi, şiddet derecesinin yanında neden olduğu yıkım sebebiyle asrın felaketi olarak nitelendirilmektedir. Bu çalışmamızda öncelikle 6 Şubat Depremlerinin Türkiye’nin makroekonomik göstergeleri üzerindeki etkiler incelenerek yaşanan ekonomik kayıplar ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Bununla birlikte deprem sonrası hükümetin aldığı finansal mali tedbirler incelenmiş depremin neden olduğu etkiler hafifletilmek üzere atılan adımlar ve bütçe üzerinde nasıl bir etkiye yol açtıklarına dair değerlendirmeler yapılmaktadır. Nihai olarak depremin neden olduğu ekonomik, sosyal ve çevresel etkiler bütüncül bir bakış açısıyla ortaya konularak analiz edilmektedir.

Keywords: 6 Şubat Depremleri, Depremlerin Ekonomik Etkileri, Depremlerin Çevresel Etkileri, Doğal Afet


How to Cite this Article

APA 6th edition
Cetin, N. (2024). Deprem Özelinde Doğal Felaketler ve Ekonomik Etkileri . International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 8(4), 141-164. doi: 10.29329/ijiasos.2024.1091.2

Harvard
Cetin, N. (2024). Deprem Özelinde Doğal Felaketler ve Ekonomik Etkileri . International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 8(4), pp. 141-164.

Chicago 16th edition
Cetin, Nazif (2024). "Deprem Özelinde Doğal Felaketler ve Ekonomik Etkileri ". International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences 8 (4):141-164. doi:10.29329/ijiasos.2024.1091.2.

References
  1. AFAD (2014). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü, Ankara: Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). [Google Scholar]
  2. AFAD (2023). https://afet.akut.org.tr/wp-content/uploads/2020/12/AFADHarita-1024x724.jpg. Çevrimiçi: 30.08.2024. [Google Scholar]
  3. AKUT (2024). https://afet.akut.org.tr/deprem nedir/?gad_source1&gclid=EAIaIQobChMI5aXM9Ln4hQMVbpmDBx2MGAtDEAAYASAAEgJqifD_BwE. Çevrimiçi: 30.09.2024. [Google Scholar]
  4. Azap, A. (2023). 6 Şubat depremleri ve sağlık sorunları. https://www.tasarimrehberleri.com/planlamagundemi/6-subat-depremleri-ve-saglik-sorunlari/   Erişim Tarihi: 12 Nisan 2023. [Google Scholar]
  5. Bianet (2023). 6 Şubat depremleri resmi maliyet 2 trilyon TL. https://m.bianet.org/bianet/siyaset/275895-6-subat-depremleri-resmi-maliyet-2-trilyon-tl. Erişim Tarihi: 17 Mart 2023. [Google Scholar]
  6. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi. Çevrimiçi: 27.10.2024. [Google Scholar]
  7. CEPAL, A. Matter of Development: How to Reduce Vulnerability  in the Face of Natural Disasters, www.iadb.org/sds/doc/env-BID-CEPAL-E.pdf,2000 (21.08.2004) [Google Scholar]
  8. Dündar, H. Ç. (2023). 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin iş dünyasına etkileri. Çevre Şehir ve İklim Dergisi, 2 (4), 262-281. https://dergipark.org.tr/tr/pub/csid/issue/79302/1325042 [Google Scholar]
  9. Eğilmez, M. (2023a). Depremlerin ekonomiye etkisi. https://www.mahfiegilmez.com/2023/02/depremlerin-ekonomiye-etkisi.html Erişim Tarihi: 23 Şubat 2023. [Google Scholar]
  10. Eğilmez, M. (2023b). Depremlerin maliyeti 150 milyar doları bulur. https://www.dunya.com/ekonomi/depremlerin-maliyeti-150-milyar-dolari-bulur-haberi-692912. Erişim Tarihi: 4 Mayıs 2023. [Google Scholar]
  11. EURONEWS. (2023). https://tr.euronews.com/2023/02/10/deprem-bolgesinde-halkin-yuzde-51i-2001-sonrasinda-yapilan-binalarda oturuyordu. Çevrimiçi: 23.02.2024. [Google Scholar]
  12. Gluckman, P. (2012). Psychosocial effects of eartquake. Çevrimiçi: http://www.stuff.co.nz/the-press/opinion/ perspective/6892800/Psychosocial-effectsof-theearthquakes. Erişim Tarihi: 15 Ekim 2024. [Google Scholar]
  13. Günaydın, A. (2023). Ekonomiye deprem darbesi: Türkiye’nin düşük alım gücüne olan mahkumiyeti uzun sürebilir. https://www.indyturk.com/node/614121/ekonomi%cc%87/ekonomiye-deprem-darbesi-t%c3%bcrkiyenin-d%c3%bc%c5%9f%c3%bck-al%c4%b1m-g%c3%bcc%c3%bcne-olan-mahkumiyeti-uzun. Erişim Tarihi: 2 Mart 2023. [Google Scholar]
  14. Hazine ve Maliye Bakanlığı. (2024). 2024 Yılı Kira Yardımı Uygulama Rehberi ve Artış Oranları Raporu . Türkiye Cumhuriyeti. Çevrimiçi: 31.10.2024. [Google Scholar]
  15. International Labour Organization, (2023) Şubat 2023 depreminin Türkiye’den işgücü piyasası üzerinde etkileri. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---Europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/publication/wcms_874214.pdf Erişim Tarihi: 8 Mart 2023. [Google Scholar]
  16. HABER7 (2023). https://m.haber7.com/yazarlar/dr-ahmet-yariz/3322771-depremin-ekonomik-kayiplari-ve-gelecek-doneme etkileri Çevrimiçi: 30.09.2024. [Google Scholar]
  17. Janet, N., Abramovitz, “Doğal Olmayan Felaketleri Önlemek”, Dünyanın Durumu 2001, Worldwatch Enstitüsü Raporu, içinde, TEMA Vakfı yay., Çev. Đdil Eser, 2001, ss. 178-209, s. 179 [Google Scholar]
  18. Kadıoğlu, M. & Özdamar, E. (2008). Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri, Ankara: JICA Türkiye Ofisi, Yayın No: 2. [Google Scholar]
  19. Kıraç, Ş. (2023). Depremler esnafı ’da yıktı geçti. https://www.cumhuriyet.com.tr/ekonomi/depremler-esnafi-da-yikti-gecti-2073956 Erişim Tarihi: 22 Nisan 2023. [Google Scholar]
  20. Kristen Miller & Joanne M. Nigg, “Event and Consequence Vulnerability: Effects on the Disaster Recovery Process”, Paper Presented At The Annual Meeting of the Eastern Sociological Society, Boston, Ma. March 25-28, 1993 http://www.udel.edu/drc/preliminary/217.pdf, (14.4.2004), s.2. [Google Scholar]
  21. Marangoz, M. & İzci, Ç. (2023). Doğal afetlerin ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerinin 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler bağlamında girişimciler açısından değerlendirilmesi. Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Dergisi, 24 (52), 1-30. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sobbiad/issue/78767/1 [Google Scholar]
  22. Mark Pelling, Alpaslan Özerdem & Sultan Barakat, “The Macro-Economic Impacts Of Disasters”, Progress In Development Studies, 2002, ss.283-305, s. 284. [Google Scholar]
  23. Murat Boya, (2023). https://www.boyacimurat.com/detay/146/bayrakli-boyaci-ustasi-boya-badana-temiz-iscilik-uygun-fiyat Çevrimiçi: 21.10.2024 [Google Scholar]
  24. Pindyck, R.S., & Wang N. (2009). "The Economic and Policy Consequences of Catastrophes." NBER Working Paper Series, 15373. [Google Scholar]
  25. Presidency of The Republic of Turkey Presidency of Strategy and Budget, (2023). Türkiye earthquakes recovery and reconstruction assessment (TERRA). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/turkiye-recovery-and-reconstruction Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023. [Google Scholar]
  26. Şen, S. (2023). Kahramanmaraş depremlerinin ekonomiye etkisi. Diplomasi ve Strateji Dergisi, 4 (1): 1-55. [Google Scholar]
  27. Toole, M.J. (1997). Communicable Diseases and Disease Control. In: Noji EK, (ed.) The Public Health Consequences of Disaster. New York: Oxford University Press. [Google Scholar]
  28. TRT Haber, (2023). 6 Şubat depremlerinden 4,8 milyon çocuk etkilendi. https://www.trthaber.com/haber/cocuk/6-subat-depremlerinden-48-milyon-cocuk-etkilendi-764505.html. Erişim Tarihi: 3 Mayıs 2023. [Google Scholar]
  29. Tüfekçi, Ö. K. (2023). Depremlerde Hazır bulunuşluk Senaryoları ve Hazır bulunuşluğa Yönelik Bir Model Önerisi” (Kitap Bölümü) Kahramanmaraş Merkezli Depremler Sonrası İçin Akademik Öneriler, Editörler: Musa Öztürk & Mustafa Kırca, ISBN (PDF): 978-975-447-613-2 DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub99, Özgür Yayınları, Gaziantep [Google Scholar] [Crossref] 
  30. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ADNKS) 2022 Verileri Çevrimiçi: 15.04.2024. [Google Scholar]
  31. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2023 Verileri Çevrimiçi: 15.04.2024. [Google Scholar]
  32. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Cari Fiyatlarla GSYH 2022 Hesaplam. GSYH 2022 Verileri Çevrimiçi: 15.04.2024. [Google Scholar]
  33. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, (2023). 2023 Kahramanmaraş ve Hatay depremleri raporu. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-kahramanmaras-ve-hatay-depremleri-raporu.pdf Erişim Tarihi: 27 Temmuz 2023. [Google Scholar]
  34. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, (2023). https://www.sbb.gov.tr/cari-denge/ Erişim Tarihi: 27 Temmuz 2023. [Google Scholar]
  35. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, (2024). Kahramanmaraş ve Hatay depremleri yeniden imar ve gelişme raporu 2024 [Google Scholar]
  36. Türkiye İhracatçılar Meclisi, (2023). https://tim.org.tr/files/downloads/timreport/tımreport217.pdf Erişim Tarihi: 21 Temmuz 2023. [Google Scholar]
  37. Yılmaz, A. (2003). Türk Kamu Yönetiminin Sorun Alanlarından Biri Olarak Afet Yönetimi, Ankara: Pegem Yayıncılık. [Google Scholar]